Lukrecja gładka (Glycyrrhiza gabra)
Korzeń lukrecji to według medycyny naturalnej cenne wsparcie organizmu podczas infekcji wirusowych. Korzystny wpływ ekstraktów z korzenia lukrecji potwierdzają także współczesne badania naukowe. Nic więc dziwnego, że roślina ta stała się w Chinach głównym surowcem używanym i rekomendowanym w walce z obecnie panującym wirusem.
Lukrecja w recepturach Ojca Grzegorza Sroki
Lukrecja występuje m.in. w preparatach Ojca Grzegorza Sroki, np. mieszance ziołowej Pulmobonisan (liść babki lancetowatej 25 %, korzeń lukrecji (Glycyrrhiza glabra L.) 25 %, kwiatostan lipy 20 %, ziele tymianku 10 %, liść mięty pieprzowej 10%, liść maliny 10 %) i kroplach Pectobonisol (sok z liścia babki 40 %, nalewka z kwiatu lipy 15 %, nalewka z korzenia lukrecji 15 %, nalewka z liścia mięty 10 %, wyciąg z ziela tymianku 20 %). Oba te preparaty są zalecane w przypadku chorób układu oddechowego łącznie. Najczęściej w przypadku zagrożenia infekcją zalecamy stosowanie naparu z jednej saszetki Pulmobonisanu, do którego dodaje się 2 łyżeczki kropli Pectobonisol. W razie choroby dawkę można zwiększyć dwu- lub trzykrotnie.
Doniesienia naukowe
Pierwsze doniesienie na temat terapeutycznego działania lukrecji w przypadku wirusa SARS pojawiło się w 2003 roku. Artykuł opisuje prace badawcze przeprowadzone na uniwersytecie we Frankfurcie i pokazuje, że glicyryzyna, która uważana jest za główną aktywną biologicznie substancję zawartą w korzeniu lukrecji, hamuje replikację wirusa związanego z SARS. Porównania dokonano względem rybawiryny, 6-azaurydyny, pirazofuryny i kwasu mykofenolowego. Uznano, że najsilniejszym inhibitorem replikacji SARS-CV w komórkach Vero była glicyryzyna. W innych publikacjach przeczytać można, że zaobserwowano znaczną aktywność przeciwwirusową kwasu glicyryzynowego wobec wirusa opryszczki. Kwas glicyryzynowy powodował całkowite zahamowanie tworzenia się biofilmu w zakażonej wirusem HIV linii komórek. Przypuszcza się, że hamowanie replikacji HIV może być związane z nieswoistym hamowaniem adsorpcji wirusa na komórkach.
Lukrecja a grzyby
Ekstrakty z korzenia lukrecji wykazują także działanie przeciwgrzybicze wobec grzybów Candida albicans, Arthrinium sacchari oraz Chaetomium funicola. Hamują także rozwój grzybów pleśniowych. Stwierdzono, że metanolowy ekstrakt z korzeni G. glabra wykazuje aktywność przeciw bakteriom Gram-dodatnim (S. aureus, B. megaterium, B. subtilis) oraz Gram-ujemnym (E. coli, P. aeruginosa, S. paratyphi).
Środki ostrożności i interakcje
Napary z ziół zawierających lukrecję są bardzo słodkie. Sprawia to, że trudno jest pić je w większych ilościach, nawet jeśli procentowa zawartość lukrecji w mieszance nie jest wysoka. Z tego powodu, mimo możliwych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem lukrecji, rzadko do nich dochodzi. Mało prawdopodobne jest przekroczenie dawki, która mogłaby je wywołać. Ale nie można ich wykluczyć. Lukrecja może prowadzić do hipokaliemii, która niesie ryzyko wzrostu zaburzeń rytmu pracy serca w przypadku stosowania leków antyarytmicznych, a także spowodować wzrost toksyczności glikozydów nasercowych, np. digoksyny. Nadmierne wydalanie potasu może potęgować hypokaliemię wywołaną stosowaniem leków moczopędnych, np. furosemidu. Obniżenie poziomu potasu jest także konsekwencją stosowania niektórych ziół o działaniu przeczyszczającym, np. kruszyny, rzewienia czy też alony z aloesu. Przewlekłe stosowanie dużych dawek korzenia lukrecji może powodować retencję wody, a co za tym idzie obrzęki. Przy stosowaniu estrogenów należy brać pod uwagę, że lukrecja może nasilić działania niepożądane tych leków, takie jak nudności, migreny, nadwrażliwość piersi oraz wspomniane wcześniej obrzęki. Takie działania niepożądane mogą nastąpić także przy stosowaniu środków antykoncepcyjnych. Lukrecja może zwiększyć ryzyko krwawienia w przypadku stosowania leków przeciwzakrzepowych np. warfaryny. Może także przyśpieszyć metabolizm paracetamolu.
Pamiętać należy, że trudno jest osiągnąć dawkę lukrecji, która by takie działania niepożądane prowokowała, z uwagi na jej słodki smak (nawet 50 razy słodszy od cukru).
Na podstawie:
1: ESCOP Monographs (Second edition), The Scientific Foundation for Herbal Medicinal Products;
ESCOP and THIEME; 2003
2: I. Matławska; Farmakognozja; Wydawnictwo Naukowe Akademii Medycznej w Poznaniu; 2006
3: Community herbal monograph on Glycyrrhiza glabra L. and/or Glycyrrhiza infl ata Bat. and/or
Glycyrrhiza uralensis Fisch., radix; European Medicines Agency; 2012
4: Glycyrrhizin, an active component of liquorice roots, and replication of SARS-associated
coronavirus; Lancet; 2003; 361: 2046-2048
5: K. Kucharska-Ambrożej; Aktualny stan wiedzy na temat chemizmu i aktywności biologicznej lukrecji
gładkiej Glycyrrhiza glabra L.; Postępy Fitoterapii; 2017; 18(2): 158-164
6: K. Błecha, I. Wawer; Profilaktyka zdrowotna i fitoterapia; BONIMED; 2019